با وجود اهمیت خواب در تعاملات اجتماعی کتابی درباره آن منتشر نشده است



مهدی زمستانی مترجم کتاب «خواب، شخصیت و رفتار اجتماعی» در گفت‌وگو با () درباره این اثر توضیح داد: حدود یک سوم عمر ما انسان‌ها در خواب می‌گذرد و کیفیت دو سوم باقیمانده آن نیز به‌ طور مستقیم با خواب در ارتباط است. خوابِ با کیفیت نقشی اساسی در سلامت جسمانی و روان‌شناختی و نحوه عملکرد ما در حوزه‌های مختلف زندگی ایفا می‌کند. با وجود اهمیت خواب در تعاملات اجتماعی و ارتباط تنگاتنگ آن با شخصیت افراد، کتاب خاصی در این زمینه منتشر نشده است. کتاب حاضر، اولین کتابی است که به جنبه‌های زیستی، روانی و اجتماعی دخیل در فرایند خواب می‌پردازد و از نتایج مطالعات بین رشته‌ای گسترده‌ برای این منظور استفاده می‌کند.

این محقق بیان کرد: هرکدام از بخش‌های کتاب توسط متخصصان با تجربه حوزه‌های مختلف از جمله علوم اعصاب، روان‌پزشکی، روان‌شناسی بالینی و روانشناسی صنعتی-سازمانی تألیف شده‌اند که علاوه بر تبیین نحوه تعامل عوامل زیربنایی زیستی، روانی و اجتماعی دخیل در خواب، نتایج آخرین مطالعات پژوهشی در این زمینه را نیز گزارش کرده‌اند. بخش اول کتاب به موضوع کلی تعامل بین خواب و فرایندهای اجتماعی می‌پردازد. بخش دوم به نقش ریتم‌های شبانه‌روزی و کرونوتایپ در فعالیت‌های اجتماعی می‌پردازد. بخش سوم به تعامل بین خواب و عوامل شناختی، انگیزشی و هیجانی از جمله قضاوت اجتماعی، تنظیم هیجان و خودکنترلی می‌پردازد. بخش چهارم به نقش خواب در تعاملات بین‌فردی از جمله روابط زوجین و نحوه تعامل افراد در محیط‌های شغلی و سازمانی می‌پردازد. در نهایت بخش پنجم کتاب نیز به نقش مهم و زیربنایی عوامل شخصیتی از جمله صفات شخصیتی ناسازگار در شکل‌گیری و تداوم مشکلات خواب می‌پردازد.

 

او با بیان اینکه مخاطبان اصلی این کتاب روان‌شناسان، روان‌پزشکان، مشاوران و سایر متخصصان علاقمند به حوزه خواب با حداقل مدرک کارشناسی هستند گفت: می توان مطالب کتاب را به گونه ای ارائه کرد که عموم افراد جامعه بتوانند از آن استفاده نمایند. مثلأ نقش خواب با کیفیت در تعاملات اجتماعی و بهبود کیفیت کاری را می‌توان به گونه‌ای ارائه کرد که عموم افراد جامعه بتوانند از آن بهره‌مند شوند.

 

زمستانی بیان کرد: مؤلف در مقدمه کتاب اذعان می‌کند که به عنوان یک روان‌شناس شخصیتی-اجتماعی که بر فرایندهای خواب و بیداری تمرکز دارد، از کمبود کار علمی در زمینه تعامل میان خواب، فرایندهای اجتماعی و شخصیت متعجب شدم. انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند که عشق می‌ورزند، بازی می‌کنند، کار می‌کنند و می‌جنگند، فعالیت‌هایی که هم زندگی فردی و هم کل اعصار فرهنگی را تعریف می‌کنند. آیا خواب با این جنبه‌های همیشگی تعامل انسان مرتبط است؟ اگر چنین است، چگونه؟ در مورد تغییرات شبانه‌روزی در فیزیولوژی و هیجانات چطور؟

به گفته این مترجم، کتاب حاضر، اولین کتابی است که مستقیماً به این سؤالات می‌پردازد و از تحقیقات بین رشته‌ای گسترده‌ای برای پرداختن به جنبه‌های اجتماعی و شخصی خواب و فرایندهای شبانه‌روزی استفاده می‌کند. مشارکت‌کنندگان در این کتاب که از متخصصان روان‌شناسی، روان‌پزشکی، علوم اعصاب، رفتار سازمانی و پزشکی رفتاری هستند همگی تأکید می‌کنند که فرایندهای اجتماعی برای درک خواب ضروری هستند و هر تبیین کاملی از رفتار انسان باید با فرایندهای خواب-بیداری و چرخه‌های شبانه‌روزی هماهنگ باشد. علاوه بر این، خواب یک ویژگی ذاتی افراد است که از ماهیت زندگی و شخصیت آنها صحبت می‌کند. فصل‌های این کتاب، هم بر پتانسیل این حوزه نوپا تأکید می‌کنند و هم بر نیاز مبرم به تحت کنترل درآوردن علوم رفتاری برای درک این موضوع که خواب چه نقشی، می‌تواند و باید در زندگی مشترک ما داشته باشد.

 

او تاکید کرد: مطالب کتاب حاضر، هم در پژوهش‌های مرتبط با خواب و هم در کاربست بالینی می‌تواند بسیار کاربردی و راهگشا باشد. امیدوارم مطالب کتاب بتواند راهنمای خوبی برای اساتید، دانشجویان و متخصصان حوزه خواب بوده و زمینه مناسبی را برای انجام فعالیت‌های بالینی و پژوهشی فراهم سازد.

کتاب «خواب، شخصیت و رفتار اجتماعی»  نوشته زلاتان کریژان به ترجمه مهدی زمستانی و فاطمه صادقی به بهای 120 هزار تومان از سوی انتشارات ارجمند روانه بازار نشر شده است.