چهار جلد از مجموعه تاریخ ایران زمین (دوره ایران باستان) رونمایی می‌شود


به گزارش ()، دهمین نشست گروه تاریخ انجمن ایرانشناسی به مناسبت انتشار چهار جلد از مجموعه تاریخ ایران زمین (دوره ایران باستان) با همکاری موسسه فرهنگی هنری ققنوس (راوی دوران) برگزار می‌شود.

«ایران در سپیده‌دمان تاریخ»، «هخامنشیان فرمانروایان جهان باستان»، «اشکانیان فرمانروایان فراموش‌شده» و «ساسانیان فرمانروایان ایرانشهر» اسامی کتاب‌هایی است که در این نشست بررسی خواهد شد.

در این نشست آرزو رسولی (طالقانی)، اسماعیل مطلوب کاری، پریسا صیادی، محمود جعفری‌دهقی و محسن جعفری (مولف مجموعه) سخنرانی می‌کنند.

ایران در سپیده‌دمان تاریخ

ایران سرزمینی با جغرافیایی ویژه و اقلیمی ناسازگار و دشوار است، با این‌ همه تمدنی بسیار کهن دارد که نتیجۀ کوشش خستگی‌ناپذیرِ ایرانیان برای بهتر زیستن و پیشرفت است. این کتاب روایتگر این کوشش از حدود 800 هزار سال پیش تا برآمدن هخامنشیان است.

در این کتاب می‌خوانید که چگونه انسان‌های نخستین در ایران زیستند و با کوشش آهسته اما پیوسته با اقلیم دشوار آن سازگار شدند؛ کشاورزی چرا و چگونه در ایران آغاز شد و روستاهای نخستین ایران چه ویژگی‌هایی داشتند؛ چگونه نخستین شهرهای ایران‌زمین پدید آمدند و صنعت و تجارت در آن‌ها رونق گرفت و سرانجام چگونه دو دولت بزرگ ایلام و ماد پدیدار شدند، به چه پیشرفت‌هایی در زمینۀ تمدن و فرهنگ دست یافتند و در نهایت چه تأثیری در جهان باستان گذاشتند.

هخامنشیان فرمانروایان جهان باستان

شاهنشاهی هخامنشی (559 تا 330 ق.م) جایگاه ویژه‌ای در تاریخ ایران‌زمین دارد. در این دوره ایرانیان به اوج قدرت سیاسی و اقتصادی خود رسیدند و باشکوه‌ترین نمونه‌های معماری و زیباترین آثار هنری تاریخ ایران‌زمین را به وجود آوردند.

در این کتاب آمده است که چگونه کوروش کبیر نخستین جهانگشای خوشنام تاریخ و نماد «جهانگیری ایرانی» و داریوش بزرگ نماد «جهانداری ایرانی» در عرصه تاریخ پدیدار شدند و «صلح پارسی» بر پایه همزیستی و مدارای قومی و دینی ملت‌ها شکل گرفت، بیش از دو سده پایید و سرانجام به دست یک جهانگشایی ویرانگر نابود شد. افزون بر این، ویژگی‌های مهم تمدن و فرهنگ هخامنشی و نمونه‌های برجسته هنر و معماری این دوره به‌ویژه بناهای شکوهمند تخت‌جمشید معرفی خواهند شد.

اشکانیان فرمانروایان فراموش‌شده 

اشکانیان (247 ق.م تا 224 م) یکی از دودمان‌های شگفت‌آور تاریخ ایران هستند، زیرا با این‌که با 471 سال پادشاهی دیرپاترین دودمان تاریخ ایران هستند، نوشته‌های تاریخی و آثار باستان‌شناسی اندکی از آنان در دست داریم. با وجود همۀ این کمبودها، امروزه به‌خوبی می‌دانیم که اشکانیان نقشی اساسی در نگهبانی از فرهنگ و تمدن ایران‌زمین در برابر یونانیان و رومیان داشتند.

در این کتاب می‌خوانید که کمانداران دلیر اشکانی چگونه دولتی کوچک در شمال خراسان پدید آوردند، به‌تدریج جانشینان اسکندر مقدونی را از ایران زمین بیرون راندند و سه لشکرکشی بزرگ آنان برای تصرف دوباره ایران را ناکام گذاشتند. حدود دو سده با امپراتوری قدرتمند روم جنگیدند، شش لشکرکشی‌ بزرگ رومیان برای تصرف ایران را ناکام گذاشتند و شکست‌های تلخ و فراموش‌نشدنی به رومیان وارد آوردند، همچنین جلو حمله‌های کوچ‌نشینان به شمال‌شرق ایران را گرفتند. در دو فصل پایانی کتاب وضعیت دین، فرهنگ، معماری، هنر ایران در دوره اشکانی بررسی شده است و نیز این‌که چگونه دینی ایرانی در سرتاسر اروپا و شمال آفریقا گسترش یافت و تأثیری ژرف در فرهنگ مسیحیت گذاشت.

ساسانیان فرمانروایان ایرانشهر

ساسانیان (224 تا 651 م) بی‌گمان تأثیرگذارترین دودمان در شکل‌گیری هویت، فرهنگ و تمدن ایرانی هستند، به گونه‌ای که با گذشت بیش از 1400 سال هنوز میراث آن‌ها بر بسیاری از جنبه‌های زندگی فرهنگی ایرانیان از نام کشور ایران تا معماری و هنر ایرانی سایه افکنده است. بنابراین شناخت این دوره برای درک تاریخ و فرهنگ ایران امروز ضرورت دارد.

در فصل‌های نخستین این کتاب ابتدا سرگذشت پرماجرای ملتی جنگاور را خواهید خواند که به فرماندهی شاهان ساسانی پنجه‌درپنجه دولت‌های قدرتمند جهان باستان به‌ویژه رومیان انداختند؛ دو امپراتور رومی مهاجم را کشتند و نخستین ملت جهان باستان بودند که یک امپراتور رومی را زنده اسیر کردند، همچنین با دلاوری از مرزهای ایران‌زمین در برابر حمله‌های پیاپی کوچ‌نشینان غارتگر دفاع کردند. در دو فصل پایانی کتاب مهم‌ترین دستاوردهای فرهنگی و تمدنی ایرانیان در زمینه شهرسازی، معماری، هنر و ادبیات بررسی‌شده و اهمیت میراث دوره ساسانی در پیشرفت تمدن جهانی شرح داده شده است.

رونمایی از این مجموعه چهارشنبه 25 مرداد 1402 ساعت 17 بعد از ظهر در موسسه فرهنگی هنری ققنوس (راوی دوران) به نشانی خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچ شفیعی، پلاک یک برگزار می‌شود.