کتاب‌های ترجمه‌شده با موضوع روان‌شناسی تکاملی انگشت‌شمارند



میثم همدمی مترجم «روانشناسی تکاملی در یک نگاه» در گفت‌وگو با () درباره این اثر توضیح داد:  چرا این‌چنین شیفته فرزندان‌مانیم، به‌نحوی‌که اغلب ما حتی حاضریم جان‌مان را هم برایشان فدا کنیم؟ علت پدیدآیی دل‌بستگی در انسان‌ها چیست؟ چرا جذب چهره‌ها و اندام‌های زیبا می‌شویم؟ اصلاً چرا ویژگی‌های بدنی خاصی را زیبا می‌پنداریم؟ چرا عاشق می‌شویم؟ می‌کوشیم با اشعار یا گزاره‌هایی ادبی معشوق‌مان را تحت تأثیر قرار دهیم؟ چرا معشوق تحت تأثیر اشعار زیبا قرار می‌گیرد؟ ادیان چه کارکردهای مثبتی برای بقای باورمندان‌شان داشته‌اند؟ چرا در طول تاریخ این‌چنین بی‌محابا علیه همنوعان‌مان در گروه‌های انسانی دیگر خشونت ورزیده‌ایم، به‌طوری‌که کمتر دوره‌ای در طول تاریخ بشر را می‌توان یافت که طی آن جنگی روی نداده باشد؟

او با بیان اینکه روان‌شناسی تکاملی رویکردی است که توانسته پاسخ‌هایی منسجم برای این قبیل پرسش‌ها بیابد، بدون آن‌که ناگزیر شود به ورطه تبیین‌های ذهنی و گنگ شبه‌روانکاوانه بغلتد عنوان کرد: مادامی‌که مفاهیم و پدیده‌های روان‌شناختی و رفتاری برجسته‌ای نظیر دل‌بستگی، عشق، میل انسان به هنرورزی یا قتل از منظر تکاملی موردبررسی قرار نگرفته بودند، درکی به‌غایت ناقص از آن‌ها داشتیم؛ تکامل بود که توانست بسیاری از جنبه‌های رازآلود رفتار و ذهن آدمی را روشن سازد. تئودوسیوس دوبژانسکی، زیست‌شناس و نسل‌شناس بزرگ آمریکایی- اوکراینی می‌گوید «تنها در پرتوي تكامل است كه زیست­ شناسی معنا مي‌­يابد»؛ با مطالعه یافته‌های پژوهش‌های روان‌شناسی تکاملی این تفکر به ذهن‌مان خطور می‌کند که شاید در مورد وجوه مهمی از دانش روان‌شناسی هم همین گزاره صادق باشد.

این مترجم با بیان اینکه کتابی روان‌شناسی تکاملی در یک نگاه اثری نسبتاً موجز از حوزه در حال رشد روان‌شناسی تکاملی است گفت: رویکردی جهت مطالعه ذهن و رفتار آدمی که در نظریه تکاملی داروین ریشه دارد. امید آن می‌رود که این کتاب درآمدی باشد برای آشنایی بیشتر دانشجویان و علاقه‌مندان با این حوزه جذاب. کتاب می‌تواند برای همه علاقه‌مندان به رویکرد تکامل، خواه دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته روان‌شناسی، خواه سایر علاقه‌مندان به کتاب‌های علمی جذاب باشد.

به گفته همدمی، هدف کتاب آشناسازی عموم مخاطبان با روان‌شناسی تکاملی است و گرچه اثر ساختاری کاملاً علمی دارد کوشیده است تا به مدد مثال‌ها و توضیحات جالب، طیف وسیعی از مخاطبان را جذب خود سازد.

او با اشاره به اینکه کتاب‌های ترجمه‌شده با موضوع روان‌شناسی تکاملی انگشت‌شمارند توضیح داد: یکی از دلایل اصلی این وضعیت نو بودن این رویکرد مطالعاتی است، دلیل مهم دیگر غفلت مطلق دانشگاه‌های ما نسبت به این حوزه است؛ در دانشگاه‌های ایران این عنوان به‌کلی غایب است، غیبت کامل روان‌شناسی تکاملی در برنامه‌های رسمی دانشگاهی کشور، به‌راستی تأسف‌بار است. شوربختانه حتی بسیاری از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مقاطع دکترای روان‌شناسی نیز با این حوزه آشنایی ندارند و گمان می‌کنند، روان‌شناسی تکاملی نه رویکردی علمی که نوعی ایدئولوژی نامنعطف فکری است!

کتاب «روانشناسی تکاملی در یک نگاه» نوشته گلن گهر با ترجمه میثم همدمی از سوی انتشارات ارجمند روانه بازار نشر شده است.